Helende Familieopstellingen met vb Niet volmondig ja kunnen zeggen tegen partner en Spanningen ervaren

2.3 Helende Familieopstelling

Blog uit het boek Familieopstellingen door Maries Ligtvoet

In een helende opstelling gaan we - nadat we een inzicht hebben verkregen – verder met dat wat nodig is om tot heling te komen. Namelijk expressie geven aan wat er is: bijvoorbeeld dóór pijn of verdriet heen gaan. Voelen wat gevoeld moet worden om los te laten. In het boek ‘Aan het roer van jouw leven’* wordt in dit verband uitgebreid het verschil tussen primaire, secundaire en tertiaire emoties beschreven.  Ook in paragraaf 4.6 kun je hier meer over lezen.

Als de opsteller op een gegeven moment ziet dat de vraagsteller zeer geraakt is door de inzichten in de opstelling, kan deze hem uitnodigen zijn eigen plaats in de opstelling in te nemen. Een juiste inschatting hierbij, vergt van de opsteller ervaring met familieopstellingen en de vaardigheid en deskundigheid om emotionele zaken op te lossen en niet onbedoeld te versterken. Want trauma’s die opspelen kunnen juist verergeren als er niet op de juiste wijze mee wordt omgegaan. Dit is één van de zaken die een opsteller tot een góede opsteller maken (zie ook 1.3) en die de techniek in bepaalde wetenschappelijke kringen niet onomstreden maakt. Opstellers met een basis in de pedagogiek, psychologie of psychotherapie beschikken veelal over een bredere deskundigheid om de juiste inschatting te maken omtrent hun handelwijze. Daarbij wil ik aantekenen dat er algemeen gesproken weinig deskundigheid is op het gebied van omgaan met emoties. Gelukkig zijn er steeds meer therapeuten die ook opstellingen zijn gaan inzetten om traumatische ervaringen en verdrongen emoties te behandelen. Inzicht in de verschillende lagen van emoties wordt verderop in het boek bij 4.6 toegelicht en is voor menigeen een ware eye-opener gebleken in het werken met de zogenaamde ‘helende’ opstellingen
 

De emoties waar het bij helende opstellingen over gaat, zijn de primaire emoties. Alleen het doorleven van deze primaire emoties maakt dat er losgelaten kan worden wat losgelaten wil worden. Op het moment dat emoties vast blijven zitten in het lichaam heb je daar last van. Je kunt fysieke klachten krijgen of zelfs ziek worden. Primaire emoties ontstaan vaak op jonge leeftijd doordat niet voorzien wordt in bepaalde basisbehoeften die we als kind allemaal ingevuld willen hebben. Denk aan: erkenning, bevestiging, vertrouwen, waardering, liefde, respect en begrip. Dit zijn er slechts een paar. Ook kunnen ze ontstaan bij een traumatische gebeurtenis*.

Het is voor lang niet iedereen vanzelfsprekend dat ze bij deze diepe vastzittende emoties kunnen komen. En vaak gebeurt het dan niet met woorden alleen. Muziek kan hier echter de sleutel zijn. Met name vioolklanken kunnen diep doordringen. Ze kunnen onze ziel beroeren waar woorden tekortschieten. Zo kunnen onze gevoelens weer gaan stromen en kan er een opening worden gemaakt. Een opening voor iets nieuws, een nieuw gevoel, omdat dat wat vastzat ruimte gaat maken. Vastzittende emoties die ervoor zorgen dat we ons niet lekker voelen, onze weg in het leven niet kunnen vinden, worden dan als het ware losgetrild door de snaren van de viool. Er ontstaat heling als er gevoeld mag worden wat nooit gevoeld is of nooit zo diep gevoeld is. Dan kan er losgelaten worden.

Het is belangrijk je te realiseren dat op dit vlak nooit iets afgedwongen kan worden. Iedereen bepaalt zelf hoever hij op dat moment kan en wil gaan. Ben je klaar voor een doorbraak? Durft je onderbewustzijn het aan? Ons onderbewustzijn beschermt ons namelijk altijd en bepaalt hoever we kunnen en durven gaan. Dit vraagt om een groot invoelings- en inschattingsvermogen van de therapeut die de opstelling leidt.

* Lees hierover alles in het boek ‘Aan het roer van jouw leven’.: auteur Maries Ligtvoet, Ynnergy. ‘s-Hertogenbosch 2014

Voorbeeld 1 Niet volmondig ‘ja’ kunnen zeggen tegen je partner

Sportman Maarten stelt zichzelf, zijn vader en moeder en zijn partner op.

Hij stelt zichzelf op tussen zijn vader en moeder in. Als ik vraag aan de representanten om hun impulsen te volgen, gaat de moeder direct naast haar zoon staan. Van de relatie tussen vader en moeder wordt duidelijk dat ze elkaar eigenlijk niet echt kennen. Moeder heeft niks met vader en vader niks met moeder. We zien hier de verkeerde posities. Maarten neemt niet de positie van zoon in ten opzichte van zijn ouders. Als we opa erbij opstellen, zien we dat ook vader geen zoon kon zijn van zijn vader. De geschiedenis herhaalt zich. Er is geen zachtheid, erkenning, gevoel van er mogen zijn, van vader op zoon. En ze staan in de verkeerde posities ten opzichte van elkaar. Op het moment dat we Maarten zijn eigen positie laten innemen, namelijk als zoon van zijn vader en moeder, gebeurt er van alles bij hem. We laten hem tegen zijn vader aanleunen. Op dat moment zien we een diepe ontspanning in zijn lijf komen. Hij ademt steeds dieper door en komt in staat van rust terecht.
Om dit te verdiepen vraag ik de vader te gaan zitten en zijn zoon vast te houden terwijl die tegen vader aan gaat liggen. Op dat moment breekt Maarten in snikken uit. Ik stuur de overige groepsleden naar een andere ruimte en laat vader en zoon een tijdlang samen zo zitten. Hier vindt heling plaats. Een zoon kan zoon worden van zijn vader. Daarmee kan hij pas de verbinding met zichzelf maken. En pas dan kan hij met een volmondig ja een verbinding aangaan met zijn partner.

Tekening zie het boek

Voorbeeld 2 Emotionele en fysieke spanning voelen als iemand iets verwacht

Lisa geeft aan al zolang ze zich kan herinneren een grote emotionele en fysieke spanning te voelen bij iedereen die zich afhankelijk opstelt van haar. Ze heeft er last van in haar privéleven en op haar werk; het beheerst haar leven en ze wil hier van af.

We laten haar opstellen: zichzelf, de spanning, haar vader en moeder en haar beide grootmoeders

Tekeningetje: zie het boek

De druk staat in het midden van haar leven. Opa en oma van moederskant staan naast elkaar. Daar zit onrust in de relatie. Moeder verdwijnt achter haar eigen moeder. Ze voelt zich onveilig en zoekt daar beschutting. De druk reageert erg op opa. Opa provoceert, is wat stoer aan het doen en daagt mensen uit. Iedereen reageert op opa. De druk staat nu, nadat moeder zich is gaan verstoppen, tussen opa en moeder in. Letterlijk heeft dit iets te maken met hun relatie. Moeder blijkt jarenlang op kostschool gezeten te hebben. Opa stuurde haar daarheen terwijl oma dat niet wilde. “Zo doen we het”, zei opa. Opa regeerde met zeer strenge hand en duldde geen tegenspraak. Dit feit heeft bij moeder heel veel pijn en verdriet veroorzaakt waar ze zelf niet bij kon. Lisa heeft dit verdriet haar leven lang gevoeld en heeft deze zware last, die bij haar moeder thuishoorde, overgenomen. Uit liefde voor haar moeder: “Ik draag het wel voor jou mama”. Ondertussen kan zij haar eigen leven niet leiden zoals zij dat wil. Er is iemand afhankelijk van haar die een zware last zelf niet oppakt, namelijk haar moeder. We laten het gevoel van moeder opstellen en we laten het gevoel en moeder elkaar aankijken. Dan komt er een heel diep verdriet vrij bij moeder. Lisa wordt ook geraakt en er vloeien veel tranen van een heel diep verdriet. Lisa gaat nu zelf in de opstelling deelnemen en ik vraag haar bij haar moeder te gaan zitten. Samen zitten ze te huilen. Ik laat haar de rituele zinnen uitspreken als: “het is niet van mij mama. Ik heb het voor je gedragen mijn leven lang, uit liefde. Maar ik ga het aan je teruggeven. Het is niet van mij. Het is jouw verdriet en jouw lot.” Deze innerlijke beweging is op gang gekomen al voordat deze opstelling werkelijk begon. Lisa had ook jarenlang last van eczeem aan haar handen en dat verdween al op het moment dat ze bezig was met de voorbereiding van deze opstelling. Het innerlijk proces van loslaten van de last die ze al die jaren met zich heeft meegedragen (en je draagt dingen met je handen), is in gang gezet en mag ze gaan continueren. Iedere keer als zij druk en spanning voelt op het moment dat mensen iets van haar verwachten mag ze in gedachten een buiging maken voor haar moeder en voor haar zware lot en verdriet. Het is helend omdat Lisa nu vrij wordt om helemaal haar eigen leven te leven.

Wil je dit bericht delen? Ga gerust je gang
Mocht je geïnteresseerd zijn in Familieopstellingen en/of wil je een vrijblijvend kennismakingsgesprek neem dan contact op met Ynnergy 073 7515075 of via www.ynnergy.nl  Een fijne dag